ಜುಲೈ ಒಂದಕ್ಕೆ ಸರಕು ಮತ್ತು ಸೇವಾ ತೆರಿಗೆ (GST) ಜಾರಿಗೆ ಬಂದಿದೆ. ಬಹಳಷ್ಟು ಜನಕ್ಕೆ ಅದರ ಬಗ್ಗೆ ಕನಿಷ್ಠ ಜ್ಞಾನವೂ ಇಲ್ಲದೆ ಜಾಲತಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಗೊಂದಲ ಮೂಡಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಆದ್ದರಿಂದ GSTಗೆ ಸಂಬಂಧ ಪಟ್ಟ ಕೆಲವು ಪ್ರಶ್ನೆಗಳಿಗೆ ಉತ್ತರವನ್ನು ಆದಷ್ಟೂ ಸರಳವಾಗಿ ಹೇಳುವುದೇ ಈ ಲೇಖನದ ಉದ್ದೇಶ.
ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷ ಮತ್ತು ಪರೋಕ್ಷ ತೆರಿಗೆಗಳೆಂದರೇನು?
ಸರಕು ಮತ್ತು ಸೇವಾ ತೆರಿಗೆಗಳು (GST) ಅರ್ಥವಾಗಬೇಕಾದರೆ ಮೊದಲು ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷ (Direct) ಮತ್ತು ಪರೋಕ್ಷ (Indirect) ತೆರಿಗೆಗಳನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು.
ಯಾವುದೇ ಸರಕಾರ ಕೇವಲ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷ ತೆರಿಗೆಗಳಿಂದ (Direct taxes) ಸರಕಾರ ನಡೆಸುವುದು, ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳುವುದು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ನೇರ ತೆರಿಗೆಗಳಿಗೆ ಉದಾಹರಣೆಯಾಗಿ, ನಾವು ಕಟ್ಟುವ ಆದಾಯ ತೆರಿಗೆ, ಕಂಪನಿಗಳು ಕಟ್ಟುವ ಕಾರ್ಪೊರೇಟ್ ತೆರಿಗೆಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ಈ ತೆರಿಗೆಗಳು ನೇರವಾಗಿ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೇ ಸಂದಾಯವಾಗುತ್ತದೆ ಆದ್ದರಿಂದಲೇ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷ ತೆರಿಗೆ (Direct Tax) ಎಂದು ಹೆಸರು. ಕೇವಲ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷ ತೆರಿಗೆ ಸಂಗ್ರಹದಿಂದ ಸರಕಾರ ನಡೆಸುವುದು ಅಸಾಧ್ಯ. ಆದ್ದರಿಂದಲೇ ಪರೋಕ್ಷ ತೆರಿಗೆ (Indirect tax)ಗಳನ್ನು ಸರಕಾರ ಸಂಗ್ರಹಿಸುವುದು. ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲರೂ ಆದಾಯ ತೆರಿಗೆಯ ವ್ಯಾಪ್ತಿಗೆ ಒಳಪಡುವುದಿಲ್ಲ. ತೆರಿಗೆ ಕಟ್ಟುವಷ್ಟು ಆದಾಯವೇ ಇಲ್ಲದ್ದಿದ್ದಾಗ ಅವರಿಂದ ತೆರಿಗೆ ಕಟ್ಟಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಅಸಾಧ್ಯ. ಆದರೆ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಕಾರ್ಯಗಳಿಗೆ ತೆರಿಗೆ ಹಣ ಬೇಕೇ ಬೇಕು. ಇಂಥ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಸರಕಾರಗಳ ಕೈ ಹಿಡಿಯುವುದೇ ಪರೋಕ್ಷ ತೆರಿಗೆಗಳು. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಒಬ್ಬ ಕಡುಬಡವನನ್ನೇ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಿ. ಅವನು ಆದಾಯ ತೆರಿಗೆಯನ್ನಂತೂ ಕಟ್ಟಲಾರ. ಆದರೆ ಅವನು ಅಂಗಡಿ ಹೋಗಿ ಒಂದು ಬಿಸ್ಕತ್ ಪೊಟ್ಟಣವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡ ಎಂದಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳಿ. ಆ ಸರಕಿನ ಉತ್ಪಾದನೆಗೆ ಆದ ಮೂಲ ಬೆಲೆಯ ಮೇಲೆ ಸರಕಾರ ತೆರಿಗೆ ಹಾಕಿರುತ್ತದೆ. ಬಡವನಾದರೂ ಅವನು ಅದನ್ನು ಖರೀದಿಸಿದಾಗ ಅವನೂ ತೆರಿಗೆ ಕಟ್ಟಿದ ಹಾಗಾಗುತ್ತದೆ.
GSTಯ ಮುಂಚೆ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ನೂರಾರು ಪರೋಕ್ಷ ತೆರಿಗೆಗಳಿದ್ದವು, ಕೇಂದ್ರದ ಅಷ್ಟು ತೆರಿಗೆಗಳು, ರಾಜ್ಯಗಳು ವಿಧಿಸುವ VAT, ಅಂತಾರಾಜ್ಯ ರಫ್ತ್ತು ತೆರಿಗೆ ಮತ್ತೊಂದು ಮಗದೊಂದು ಸೇರಿ ಯಾವುದು ಎಷ್ಟು ಎನ್ನುವುದೇ ಅರ್ಥವಾಗದೆ ಭಾರತದ ತೆರಿಗೆಯ ವಿಧಿಗಳು ಗೊಂದಲದ ಗೂಡಾಗಿ ಹೋಗಿದ್ದವು. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ದೀಪಾವಳಿ ಬಂತೆಂದರೆ ಸಾಕು ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ಸಾಲು ಸಾಲು ಕಾರುಗಳು ಹೊಸೂರಿನ ಕಡೆ ನಡೆದುಬಿಡುತ್ತವೆ. ಅಲ್ಲಿಂದ ತಮಿಳುನಾಡು ಹತ್ತಿರವಾದ್ದರಿಂದ ಮತ್ತು ಶಿವಕಾಶಿಯಲ್ಲಿ ಪಟಾಕಿಗಳು ಉತ್ಪಾದನೆಯಾಗುವುದರಿಂದ ತಮಿಳುನಾಡಿನಲ್ಲಿ ಪಟಾಕಿಗಳ ಬೆಲೆ ಕಡಿಮೆ. ಆದರೆ ಅದೇ ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ತಮಿಳುನಾಡಿನ ಗಡಿ ದಾಟಿ ಕರ್ನಾಟಕಕ್ಕೇ ಬಂತು ಎಂದಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳಿ ಇರುವ ಇರದಿರುವ ಅಂತಾರಾಜ್ಯ ತೆರಿಗೆಗಳು ಬಿದ್ದು ೩೦೦ರೂಪಾಯಿ ಪಟಾಕಿಯ ಬೆಲೆ ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ ೫೦೦ ರೂಪಾಯಿಯಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಮೂಲದಲ್ಲಿ ಇದು ಉತ್ಪಾದನೆ ಆಧಾರಿತ ತೆರಿಗೆ (Production based tax). ಅದೇ ರೀತಿ ಒಂದು ರಾಜ್ಯ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳಿಗೆ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹ ನೀಡಬೇಕೆಂದು ತೆರಿಗೆ ದರಗಳನ್ನು ಕಡಿತಗೊಳಿಸಿತು ಎಂದಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳಿ ಎಲ್ಲ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳೂ ಅಲ್ಲಿಗೆ ಹೋಗಿ ಸೇರಿಬಿಡುತ್ತವೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ಕೆಲವು ರಾಜ್ಯಗಳು ಶ್ರೀಮಂತವಾಗಿ ಮತ್ತು ಕೆಲವು ಕೇವಲ ಗ್ರಾಹಕರಾಗಿ ಒಂದು ರೀತಿಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಅಸಮತೋಲನವಾಗಿದೆ ಎಂದರೆ ತಪ್ಪಾಗಲಾರದು.
ಹಾಗಾದರೆ GSTಯಿಂದ ಏನಾಗುತ್ತದೆ?
೧. ಮೊದಲನೆಯದಾಗಿ ಇದು ಭಾರತದಾದ್ಯಂತ ಏಕರೂಪ ತೆರಿಗೆಯಿರಲು ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. ಏಕರೂಪ ತೆರಿಗೆಯ ಕಾರಣ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು ಎಲ್ಲ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಸಮನಾಗಿ ಹಬ್ಬಲು ಸಹಕಾರಿಯಾಗುತ್ತದೆ. ಒಂದು ಮಾತಿನಲ್ಲಿ ಹೇಳಬೇಕೆಂದರೆ ಇದರಿಂದ Ease Of Doing Business ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತದೆ.
೨. ಜನಸಾಮನ್ಯ ಗೊತ್ತಿದ್ದೂ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲದೆಯೋ ಕಟ್ಟುತ್ತಿದ್ದ ನೂರಾರು ಪರೋಕ್ಷ ತೆರಿಗೆಗಳು ಸೇರಿ ಒಂದೇ ಆಗಿಬಿಡುವುದರಿಂದ ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ಕೂಡಿ ಕಳೆದು ತಲೆಕೆಡಿಸಿಕೊಂಡು, ಗಣಿತ ಕಬ್ಬಿಣ ಕಡಲೆ ಎಂದೆನಿಸುವವರಿಗೆ ಆರ್ಯಭಟನಾಗುವ ಪ್ರಮೇಯ ತಪ್ಪುತ್ತದೆ. ಆ ತೆರಿಗೆ, ಈ ತೆರಿಗೆ ಅಂತ ನೂರಾರು ಪದಗಳಿರುತ್ತಿದ್ದ ರಸೀತಿಯಲಿ ಈಗ ಕೇವಲ GSTಯ ಒಂದೇ ದರ ಕಾಣುತ್ತದೆ.
೩. ಅಂತಾರಾಜ್ಯ ವ್ಯವಹಾರಗಳು Integrated GST ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಬರುವುದರಿಂದ, ರಾಜ್ಯಗಳು ಗ್ರಾಹಕರ ಮೇಲೆ ಹೇರುತ್ತಿದ್ದ ಅಂತಾರಾಜ್ಯ ತೆರಿಗೆಗಳು ಇಲ್ಲದೇ ಹೋಗಿ, ಕೇವಲ ಒಂದೇ ದರದ GST ಬರುತ್ತದೆ. ಇದರಿಂದ ನೀವು ಯಾವ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲೇ ಆದರೂ GSTಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಮಾರಲ್ಪಡುವ ವಸ್ತುಗಳು ಒಂದೇ ದರಕ್ಕೆ ಸಿಗುವ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತದೆ.
GSTಯಿಂದ ಜನಸಾಮಾನ್ಯರಿಗೆ ತೊಂದರೆಯಾಗುತ್ತದಯೇ?
ಶ್ರೀಸಾಮಾನ್ಯನ ದಿನನಿತ್ಯದ ಜೀವನಕ್ಕೆ ಅತ್ಯವಶ್ಯಕವಾದ ಯಾವುದೇ ವಸ್ತುಗಳ ಮೇಲೆ ಅಷ್ಟು ಭಾರಿ ಪರಿಣಾಮ ಉಂಟಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಮೂಲದಲ್ಲಿ ನಾವು ಕೇಂದ್ರ ಸರಕಾರದ ತೆರಿಗೆಗಳು, ರಾಜ್ಯ ಸರಕಾರದ VAT ಮತ್ತೊಂದು ಮಗದೊಂದು ಕಟ್ಟುತ್ತಿದ್ದಾಗಲೂ ಹೆಚ್ಚು ಕಡಿಮೆ ಏನು ದರವಿತ್ತೋ, ಸ್ವಲ್ಪ ಹಿಂದು ಮುಂದಾದರೂ GSTಯ ನಂತರವೂ ಅಷ್ಟೇ ಆಗುತ್ತದೆ. ಹೇಗಿದ್ದರೂ ಗೊತ್ತೇ ಇಲ್ಲದ್ದೆ ನೂರಾರು ಮುಚ್ಚುಮರೆಯ (Hidden tax) ತೆರಿಗೆಗಳನ್ನು ಕಟ್ಟುತ್ತಿದವರಿಗೆ ಈಗ ಯಾವ GSTಗೆ ಎಷ್ಟು ಹಣ ಹೋಗುತ್ತಿದೆ ಎಂಬುದು ಗೊತ್ತಾಗುತ್ತದಷ್ಟೆ.
ಯಾರಾದರೂ ನಿಮಗೆ ಜನಸಾಮಾನ್ಯನ ಜೀವನ ಬುಡಮೇಲಾಗಿ ಅವನು ಜೀವಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ, ಬಡತನ ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತದೆ, ಸಿರಿವಂತರು ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ, ಬಡವರಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಹೊರೆಯಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಹೆದರಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆಂದರೆ ಅವರು ಯಾವುದೋ ಪಟ್ಟಭದ್ರ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಯಿಂದ ಮಾತನಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಎಂದೇ ಅರ್ಥ. ಇದು ಪರೋಕ್ಷ ತೆರಿಗೆ (Indirect tax), ಇದಕ್ಕೆ ಬಡವ ಮತ್ತು ಸಿರಿವಂತರ ಭೇದವಿಲ್ಲ, ಎಲ್ಲರೂ ಒಂದೇ.
GSTಯಿಂದ ಉತ್ಪಾದಕ ರಾಜ್ಯಗಳ ತೆರಿಗೆ ಸಂಗ್ರಹ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆಯೇ?
ಹೌದು ಎನ್ನಬಹುದು. GST ಮೂಲತಃ ಗಮ್ಯ ಆಧಾರಿತ ತೆರಿಗೆ (Destination based tax). ಅಂತಿಮ ಗ್ರಾಹಕನ ಮೇಲೆಯೇ ತೆರಿಗೆಗಳು ಬರುವುದು ಮತ್ತು ಸಂಗ್ರಹಿತವಾದ ತೆರಿಗೆ ಆ ರಾಜ್ಯಕ್ಕೇ ಸೇರುವುದು. ಇದರಿಂದ ತಮಿಳುನಾಡಿನಂಥ ಉತ್ಪಾದಕ ರಾಜ್ಯಗಳಿಗೆ ಬರುವ ತೆರಿಗೆ ಕಡಿಮೆಯಾಗುವುದು ಸತ್ಯ. ಇದಕ್ಕೆ ಕೇಂದ್ರ ಸರಕಾರ ಮೊದಲ ಐದು ವರ್ಷವಾಗುವ ತೆರಿಗೆ ನಷ್ಟಕ್ಕೆ ಪರಿಹಾರ ನೀಡಲು ಒಪ್ಪಿರುವುದರಿಂದ ಅಷ್ಟು ದೊಡ್ಡ ಪರಿಣಾಮವಾಗುವುದು ಅನುಮಾನ. ಆದರೂ, ಕಾದು ನೋಡಿದರೆ ಎಲ್ಲವೂ ತಿಳಿಯುತ್ತದೆ.
ಹಾಗಾದರೆ GSTಗೆ ಇಷ್ಟೊಂದು ವಿರೋಧವೇಕೆ?
ಕೆಲವು ಗೊಂದಲಗಳಿವೆಯಾದರೂ ಪರಿಹಾರವಿರದೆ ಎಲ್ಲರೂ ಕೂತು ಮಾತನಾಡಿ ಬಗೆಹರಿಸಲಾಗದಂಥದೇನಲ್ಲ. ಇದೆಲ್ಲ ನೋಡಿದರೆ ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷಗಳ ಪಟ್ಟಭದ್ರ ಹಿತಾಸಕ್ತಿ ಮೂಲಕಾರಣ ಎಂದೇ ಹೇಳಬಹುದು. ಒಲ್ಲದ ಗಂಡನಿಗೆ ಮೊಸರಲ್ಲೂ ಕಲ್ಲು ಎನ್ನುವ ಹಾಗೆ ಪ್ರತಿಯೊಂದರಲ್ಲೂ ತಪ್ಪು ಕಂಡುಹಿಡಿಯುವವರಿಗೆ ಇದೂ ಒಂದು ಕಾರಣ.
GST ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಸರಕಾರದ ಯೋಜನೆಯೇ?
ಮೂಲದಲ್ಲಿ ಏಕರೂಪದ ತೆರಿಗೆ ತರಬೇಕೆನ್ನುವ ಯೋಜನೆ ಅಟಲ್ ಬಿಹಾರಿ ವಾಜಪೇಯಿ ಸರಕಾರದ್ದು. ಅವರು ಯೋಜನೆಗೆ ನಾಂದಿ ಹಾಡಿ ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ಕಾರ್ಯರೂಪಕ್ಕೆ ತರಬೇಕೆನ್ನುವಷ್ಟರಲ್ಲಿ ಸರಕಾರ ಹೋಗಿ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಸರಕಾರ ಬಂದಿದ್ದರಿಂದ ಮುಂದಿನ ಹತ್ತು ವರ್ಷದಲ್ಲಿ UPA ಸರಕಾರ GST ತರಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿತಾದರೂ, ಭಾಜಪದ ವಿರೋಧ ಮತ್ತು ತನ್ನದೇ ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರಗಳ ಕೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಸಿಲುಕಿ ಸೋತಿತು.
ಅಂದು ಭಾಜಪ GST ವಿರೋಧಿಸಿದ್ದೇಕೆ?
ಏನೇ ಸಮಜಾಯಿಷಿಗಳನ್ನು ಕೊಟ್ಟರೂ ಇದಕ್ಕೆ ಒಂದು ಪದದ ಉತ್ತರ – ರಾಜಕೀಯ. ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಜಾರಿಗೆ ತರಲು ಹೊರಟಿದ್ದ GSTಗೂ ಭಾಜಪದ ಕಾಯ್ದೆಗೂ ಅಷ್ಟೇನೂ ವ್ಯತ್ಯಾಸವಿಲ್ಲ. ಭಾಜಪ ಮನಸು ಮಾಡಿದ್ದರೆ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಸರಕಾರದ ಸಮಯದಲ್ಲೇ ಕಾಯ್ದೆ ಜಾರಿಮಾಡಬಹುದಿತ್ತು. ನಮ್ಮ ರಾಜಕಾರಣಿಗಳಿನ್ನೂ ಪ್ರಬುದ್ಧರಾಗಿಲ್ಲ. ನಮ್ಮದು ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ ಇನ್ನೂ ಪ್ರಬುದ್ಧವಾಗಿಲ್ಲ. ಅವನು ಅಧಿಕಾರದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಇವನು ವಿರೋಧಿಸುತ್ತಾನೆ, ಇವನು ಏನೋ ಮಾಡಲು ಹೋದಾಗ ಅವನು ಕಾಲೆಳೆಯುತ್ತಾನೆ. ಇದರ ಮಧ್ಯ ತಲೆ ಚಚ್ಚಿಕೊಳ್ಳಬೇಕಾದವನು ಶ್ರೀಸಾಮಾನ್ಯ.
