“ಚಿತ್ರದುರ್ಗ ಎಂದರೆ ಒಂದು ಊರಲ್ಲ, ಕೋಟೆಯಲ್ಲ, ಬೆಟ್ಟವಲ್ಲ, ತಮ್ಮ ಕರುಳಿಗೆ ಕಟ್ಟಿಕೊಂಡು ಬೆಳೆದ ಜೀವಂತ ವಸ್ತು. ಮದಕರಿ ನಾಯಕನೆಂದರೂ ಅಷ್ಟೆ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಇದ್ದು ಹೋದ ಒಬ್ಬ ಅರಸನಲ್ಲ, ತಮ್ಮ ಜೀವಂತ ಆಪ್ತನೆಂಟ. ಹಾಗೆಯೇ ಚಿತ್ರದುರ್ಗ – ಮದಕರಿ ನಾಯಕ ಎನ್ನುವುದು ಬೇರೆ ಬೇರೆಯಲ್ಲ, ಒಂದೇ ಎಂಬ ಅವಿನಾಭಾವ; ದುರ್ಗ ಎಂದರೆ ಮದಕರಿ, ಮದಕರಿ ಎಂದರೆ...
ಮಾತು ಒಂದು ಕಲೆ. ಮಾತೇ ಜ್ಯೋತಿರ್ಲಿಂಗ ಅಂದರು ಹಿರಿಯರು. ಮಾತು ಆಡಿದರೆ ಹೋಯ್ತು, ಮುತ್ತು ಒಡೆದರೆ ಹೋಯ್ತು ಎಂಬ ಗಾದೆಯನ್ನು ಹಳ್ಳಿಗರು ಸುಮ್ಮನೆ ಕಟ್ಟಿಲ್ಲ. ಮಾತೆಂಬುದು ಬರೆದು ಪೋಸ್ಟಿಸಿದ ಫೇಸ್‍ಬುಕ್ ಸ್ಟೇಟಸ್ಸಿನಂತೆ. ಆಡಿ ಬಿಟ್ಟ ಮೇಲೆ ನಾಲಗೆ ಕಚ್ಚಿ ಕ್ಷಮೆ ಕೇಳಿದರೂ ಆಗಬೇಕಾದ ಡ್ಯಾಮೇಜು ಆಗಿ ಹೋಗಿರುತ್ತದೆ; ಫೇಸ್‍ಬುಕ್ಕಿನ ಪೋಸ್ಟು ಸ್ಕ್ರೀನ್‍ಶಾಟ್ ಆಗಿ...
ಉಡುಪಿ ಎಂದರೆ ನೆನಪಾಗುವುದೇನು? ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣನ ದೇವಸ್ಥಾನ, ಮಣಿಪಾಲದ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ, ಸರ್ವಸುಸಜ್ಜಿತ ಆಸ್ಪತ್ರೆ, ಮಲ್ಪೆಯ ಕಡಲ ಕಿನಾರೆ, ರಾಷ್ಟ್ರೀಕೃತ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಪ್ರಧಾನ ಕಛೇರಿ, ರಾಜ್ಯಮಟ್ಟದ ಪತ್ರಿಕೆಗಳು, ಆಶ್ಲೇಷಾ ಬಲಿ ಮತ್ತು ನಾಗಾರಾಧನೆ, ಭೂತಕೋಲ, ವಿದೇಶಿಯರನ್ನೂ ಆಕರ್ಷಿಸುವ ಯಕ್ಷಗಾನ, ಸಂಶೋಧನಾ ಕೇಂದ್ರಗಳು ಮತ್ತು ಬಾಯಲ್ಲಿ ನೀರೂರಿಸುವ ಉಡುಪಿ ಅಡುಗೆ...
ವಾಲ್ಮೀಕಿ ಜಯಂತಿಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಕಳೆದ ವರ್ಷ ನಡೆದ ಚರ್ಚೆ ನೆನಪಿಗೆ ಬರುತ್ತಿದೆ. ಒಬ್ಬರು ವಾಲ್ಮೀಕಿಯನ್ನು ವಹಿಸಿಕೊಂಡು ಮತಾಡುತ್ತಿದ್ದರು. ಚರ್ಚೆಯ ನಡುವೆ, “ಆತ ನಮ್ಮವನು” ಎಂಬ ಹೇಳಿಕೆ ಬಂತು. “ಹಾಗಲ್ಲ, ವಾಲ್ಮೀಕಿ ನಮ್ಮೆಲ್ಲರವನು. ಇಡೀ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವನು”, ತಿದ್ದಿದೆ. ಹೋಗ್ರಿ, ಆತ ನಮ್ಮ ಸಮುದಾಯದ ನಾಯಕ. ಉಳಿದವರಿಗೆ ಆತನ ಬಗ್ಗೆ...
ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ಅನುದಿನವೂ ನಕಲಿ ಹೋರಾಟಗಾರರು,ಖೊಟ್ಟಿ ವಿಚಾರವಾದಿಗಳು, ಸ್ವಯಂಘೋಷಿತ ಸಾಕ್ಷಿಪ್ರಜ್ಞೆಗಳು ನಾಯಿಕೊಡೆಯಂತೆ ಹುಟ್ಟಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಇವರೆಲ್ಲರ ಅಜೆಂಡಾ ಒಂದೇ: ಸದ್ಯಕ್ಕೆ ಅಧಿಕಾರದಲ್ಲಿರುವ ಬಿಜೆಪಿ ಸರಕಾರವನ್ನು ಯೇನಕೇನ ಪ್ರಕಾರೇಣ ಉರುಳಿಸಬೇಕು; ಅಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಪಕ್ಷವನ್ನು ಅಧಿಕಾರಕ್ಕೆ ತಂದು ಪರಂಗಿಮುಖಿ ಸೋನಿಯಾ ಗಾಂಧಿಗೆ ಅಧಿಕಾರದ...
ಕೆಲವರು ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ಊಟದ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳು ಬೇರೆ ಎಂದು ಸಾಧಿಸಲು ಹೋಗುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಏನೇ ಹೇಳಲಿ, ಹೇಗೇ ಹೇಳಲಿ, ಇವೆಲ್ಲ ಒಂದು ಬಗೆಯಲ್ಲಿ ಪಂಕ್ತಿಭೇದದ ಸಮರ್ಥನೆಯಂತೆಯೇ ಕಾಣುತ್ತವೆ ನನಗೆ. ಪಂಕ್ತಿಭೇದದ ಸಮರ್ಥನೆಗೆ ನಿಲ್ಲುವ ಮೊದಲು ಅದು ಯಾಕೆ ಮತ್ತು ಹೇಗೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತೆಂಬುದನ್ನು ವಿಶ್ಲೇಷಿಸಬೇಕು. ಒಂದಾನೊಂದು ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಉಡುಪಿ ಮಠದಲ್ಲಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ಓಡಾಟ...
ಖಂಡಾಂತರ ವಲಸೆ ಹೋಗುವ ಹಕ್ಕಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಒಂದು ಡಾಕ್ಯುಮೆಂಟರಿ ನೋಡುತ್ತಿದ್ದಾಗ ಅದರಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂಗತಿಯೊಂದು ಗಮನ ಸೆಳೆಯಿತು. ಅದೇನೆಂದರೆ ಕೆಲ ಹಕ್ಕಿಗಳು ಯಾವ ಗಡಿರೇಖೆಗಳ ತಲೆನೋವೂ ಇಲ್ಲದೆ ಸಾವಿರಾರು ಮೈಲಿಗಳ ದೂರಪ್ರಯಾಣ ಮಾಡುತ್ತವೆ. ಒಂದು ಜಾತಿಯ ಕೊಕ್ಕರೆಗಳು ಉತ್ತರಧ್ರುವದಿಂದ ಹೊರಟು ಯುರೋಪಿನ ಹಲವು ನದಿ-ಕೆರೆ-ಸಮುದ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಇಷ್ಟಿಷ್ಟು ದಿನವೆಂಬಂತೆ...
1965. ಚೀನಾ ಜೊತೆ ಕಾದಾಡಿ ಮುಗಿಯಿತು ಎನ್ನುವಾಗಲೇ ನಮ್ಮೊಡನೆ ಇತ್ತ ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ಸಮಯ ಸಾಧಿಸಿ ಜಗಳಕ್ಕೆ ನಿಂತಿತು. ಅದಕ್ಕೆ ತಕ್ಕ ಪಾಠ ಕಲಿಸಿದ ಭಾರತ, ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದ ಭೂಮಿಯನ್ನು ವೀರೋಚಿತವಾಗಿ ಹೋರಾಡಿ ವಾಪಸ್ ಪಡೆಯಿತು. ಎರಡೂ ದೇಶಗಳ ನಡುವಿನ ಶಾಂತಿ ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕಾಗಿ ಆಗ ಮಧ್ಯಸ್ಥಿಕೆ ವಹಿಸಿದ್ದು ಮಾತ್ರ ಸೋವಿಯೆಟ್ ರಷ್ಯ. ಅದರ ಅಂದಿನ ಅಧ್ಯಕ್ಷ...
ಭಾರತೀಯ ಧಾರ್ಮಿಕ ಪರಂಪರೆಯಲ್ಲಿ “ಶಕ್ತಿ”ಯ ಸ್ಥಾನ ವಿಶಿಷ್ಟವಾದುದು. ಸೃಷ್ಟಿ ಸ್ಥಿತಿ ಲಯಕಾರಣರಾದ ತ್ರಿಮೂರ್ತಿಗಳ ತೂಕ ಒಂದೆಡೆಯಾದರೆ ಅವರು ಮೂವರನ್ನೂ ಕಿರು ಬೆರಳ ತುದಿಯಲ್ಲಿ ಕೂರಿಸಿ ಆಡಿಸಬಲ್ಲ ಶಕ್ತಿಯದ್ದೇ ಒಂದು ತೂಕ. ಕೋಟ್ಯಂತರ ವರ್ಷಗಳಷ್ಟು ಕಾಲ ಬೆಳಕಿನ ವೇಗದಲ್ಲಿ ಓಡಿದರೂ ಕೊನೆ ಮುಟ್ಟಲಾರದ ಅನಂತ ಬೃಹ್ಮಾಂಡದ ಗುಟ್ಟು ಲಕ್ಷಾಂತರ ಪಟ್ಟು ಹಿಗ್ಗಿಸಿದರೂ ಕಾಣದ...
ಕೋಳಿ ಮೊದಲೋ ಮೊಟ್ಟೆ ಮೊದಲೋ ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆ ಹಳೆಯದಾಯಿತು. ಹೂವು ಮೊದಲೋ ಹಕ್ಕಿ ಮೊದಲೋ ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆ ಕೇಳಿ ತಲೆಯೊಳಗೆ ಹುಳ ಬಿಡುತ್ತಿದ್ದರು ನಮ್ಮ ಮೇಷ್ಟ್ರು. ಹೂವಿಗೆ ವರ್ಣ,ಸುವಾಸನೆ, ಆಕಾರ, ಸೌಂದರ್ಯ ಇತ್ಯಾದಿಗಳೆಲ್ಲ ಪ್ರಾಪ್ತಿಯಾಗುವುದು ಗಿಡವು ತನ್ನನ್ನು ತಾನು ಮದುವಣಗಿತ್ತಿಯಂತೆ ಸಿಂಗರಿಸಿಕೊಂಡು ಖುಷಿ ಪಡಲಿ ಎಂಬ ಕಾರಣಕ್ಕಲ್ಲ. ಅಥವಾ ಆ ಹೂವನ್ನು ಕಂಡು ಮೂಸಿ...
